Deze zondag een uitvinding die ik gisteren bij Bertie tegen kwam.
In 1593 werd er een zeer baanbrekende uitvinding gedaan door een boer uit Uitgeest genaamd Krelis Lootsje oftewel Cornelis Cornelisz van Uitgeest.
Hij was degene die octrooi aanvroeg voor zijn ontwerp van de krukas: een polsdikke ijzeren staaf met slagen, opgesloten in lagers, die een draaiende beweging van de wielen van een
windmolen kon omzetten in een op en neer gaande beweging voor bijvoorbeeld zaagramen.
Dit was een enorme vooruitgang voor de productie van gezaagd hout, vanaf dat moment
konden windmolens zeer grote partijen hout in korte tijd tot planken en balken verwerken.
Voor die tijd was dit werk voorbehouden aan handzagersgilden in de grote steden die met een trekzaag boom voor boom verzaagden.
De vinding van Cornelis Cornelisz konden grote molens wel tachtig balken per dag verzagen.
Een van oudste molens die met dit principe ging werken was “De Grauwe Beer” aan de Westzijde te Zaandam.
Molen “ Het Jonge Schaap” is de laatste aanwinst op de Zaanse Schans.
Deze ‘bovenkruiende houtzaagmolen’ is een schitterend werkend
voorbeeld van de 17e-eeuwse techniek die in Nederland de
Gouden Eeuw mogelijk heeft gemaakt.
Een uitvinding van Krelis Lootsje Uitgeest, Nederland.
Onder NL – Octrooi ?
De uitvinding werd gepatenteerd 15 december 1593.
Wil je meer over de uitvinding lezen?
Bezoek dan de volgende website: houtzaagmolen-uitgeest.nl
.
Het Jonge Schaap Anno 2007.
Ah, de krukas weer! Ik kwam hem inderdaad ook tegen bij Bertie. Ik las hem eerst als een soort Japans woord… krukáás… kuch.
Gaaf! Tachtig balken per dag verzagen was een enorme sprong vooruit denk ik.
Een goede uitvinding Hans.
Fijne maandag.
Ja, een hele knappe uitvinding.
Super bedacht, Hans!
Lie(f)s.
En moet je kijken wat er later nog allemaal ontwikkeld is door dat concept.
Love As always
Dimario
Heel interessant. Ik wist er wel van, maar niet het naadje van de kous.
Ik heb het wel gezien in molens, in het Openluchtmuseum ook. Het is een bijzondere uitvinding die veel vooruitgang heeft gebracht.
En waar zouden we nu zijn zónder krukas..? 😉
Dat had die Krelis toch maar mooi bedacht hè.. dat je zo van dik hout veel beter planken kon zagen! 😉 🙂
dingen waar ik eigenlijk niet bij stil sta
maar een goeie uitvinding is
.Een @->- voor jou.
Het was dus niet de eerste maar wel in deze bedrijfstak. Mooi filmpje erbij,
Zoals veel andere dingen al eerder waren uitgevonden.
En inmiddels zo ontzettend toepasbaar. Al een poos trouwens, maar dat terzijde. Het heeft de industrie enorm vooruitgebracht.
Een krukas is ook uitgevonden door een Arabische uitvinder in het 13de-eeuwse Irak. En zelfs de Romeinen hadden al een krukas.