Ik had dit bezoek al in mijn bucket list staan om te bezoeken, maar door omstandigheden zal het er niet toe komen, maar las ik wel een artikel over de enige overgebleven bunker in
Hoevelaken.
Dat is toch bijzonder te noemen, want blijkbaar zijn de meeste bunkers wel gesloopt en dat is vaak een flinke kostbare klus.
Met de restauratie van de bunker aan de Weldammerlaan in Hoevelaken is men in 2020 begonnen met een enthousiast team van vrijwilligers om de bunker te restaureren dit gebeurde
samen met de eigenaar.
Er werd veel begroeiing verwijderd, zijn de binnenmuren behandeld en rondom de bunker is
alles opgeruimd en toegankelijker gemaakt.
Gaandeweg bleek er veel belangstelling te zijn voor het project en er werden mensen echt
geïnteresseerd als er wat werd vertelt en details konden bekijken.
De geschiedenis komt dan bijna tot leven, ook voor het team zelf.
Zo heeft men tijdens de werkzaamheden kogelgaten en een inscriptie op het dak gevonden die men kon ontcijferen.
Tijdens de werkzaamheden is de achtergrond uitgebreid onderzoek gedaan naar dit type
bunker en waarom dit de enige overgebleven bunker in Hoevelaken is.
Want er hebben in onze regio veel meer bunkers gestaan, als onderdeel van een Duitse
verdedigingslinie genaamd de Pantherstellung ten oosten van Amersfoort.
De bunker is van het type Regelbau 703, dit is een standaardconstructie volgens vaste maten en uitvoering.
De bunker werd op 21 december 1944 voltooid, het was een haastige klus van drie maanden in slechte weersomstandigheden.
De bunker is 9,4 bij 7,7 meter breed en 4,6 meter hoog, er werd in het totaal ruim 600 kubieke meter beton gebruikt.
De vele dwangarbeiders die er aan hebben gewerkt werden door Organisation Todt
aangestuurd, dat was de Duitse bouwmaatschappij tijdens het bestaan van nazi-Duitsland,
die een regiokantoor in Hoevelaken waren gevestigd.
Een deel van de Pantherstellung loopt nog via de oude Grebbelinie en de Duitsers waren bang dat de geallieerden via het westen kwamen binnenvallen.
Daarom werd er aan het einde van 1944 door duizenden dwangarbeiders heel hard gewerkt aan prikkeldraadversperringen, loopgraven, tankgrachten en bunkers, de linie eindigde bij
Nijkerk aan het IJsselmeer.
Hoevelaken was een belangrijk onderdeel van de stelling, omdat het een knooppunt was van wegen en treinverkeer.
In de bunker stond een 8.8cm kanon bedoeld om tanks en andere voertuigen tegen te houden, omdat men er een flinke tankslag verwachtte, vandaar dat er bunkers en de zware
verdedigingen werden gebouwd.
Er staan nu nog drie bunkers in Nijkerk en die zijn allemaal particulier bezit, waarvan de bunker aan de Weldammerlaan in Hoevelaken is bijzonder omdat de eigenaar, familie Termeer,
in overleg met de gemeente Nijkerk, de bunker heeft kunnen openstellen.
In de bunker hangen informatieborden over de geschiedenis van de bunker.
Daarop staat uitleg over de binnenkant en wat er aan de buitenkant is te zien en hoe de bunker heeft gefunctioneerd.
Het doel is de bezoekers te laten begrijpen dat dit niet zomaar een betonnen relikwie is uit lang vervlogen tijn, maar een bijzonder gemeentemonument.
Helaas voor de Duitsers maar de bunker werd verkeerd gebouwd omdat de Canadezen van de andere kant kwamen en het kanon zodoende nutteloos bleek te zijn.
Het is de bedoeling dat men in de werkgroep naast het thema ‘erfgoed’ ook het educatieve en
literaire aspect wil benadrukken.
Daarom hebben we de Nijkerkse stadsdichter Bert Jurling gevraagd een gedicht te schrijven.
Bert was onder de indruk en heeft een prachtig gedicht geschreven, wat ook in de bunker te hangen. Zo kunnen bezoekers ook stilstaan bij de waanzin van zo’n bouwwerk.
Voor leerlingen is het ook een bijzondere plek om meer te horen over de oorlog en zo ook de
tastbare plek te zien.
Dit educatieve aspect gaan we nog verder uitwerken zodat er bijvoorbeeld er een
klassenbezoek aan kan worden gekoppeld.
Naast de werkgroep die zich bezighoudt met de bunker is er ook een werkgroep die het nieuwe fiets- en wandelnetwerk Ontdek de Plek in Hoevelaken en omstreken heeft opgezet.
Er zijn gedrukte boekjes met de wandel- en een fietsroute ‘Hoevelaken in de oorlog’,
die kosteloos bij VVV in Nijkerk, de Bruna in Hoevelaken en diverse andere winkels liggen.
Voor de gebruikers van de Bibliotheek in Hoevelaken worden de boekjes in de afhaaltassen met boeken gedaan.
Ook bij de bunker zijn de boekjes af te halen zodra die opengesteld is.
Door vrijwilligers is er veel werk verzet om een stukje geschiedenis uit de tweede wereld oorlog bekend te maken.

Dat de naam Nefkens een begrip is in Amersfoort mag wel bekend zijn, net als het Nefkens
gebouw aan de Utrechtse weg.
De grondlegger van dit imperium was Jan Nefkens, voormalig molenaar van de korenmolen de ‘Gunst’ gelegen op de hoek Daltonstraat, Leusderweg in Amersfoort.
Deze koren molen is daar gebouwd in 1850 en ook weer afgebroken in 1914.
De molen kreeg als nieuwe bestemming en werd weer opgebouwd in Sleen, Drenthe, onder de nieuwe naam ‘De Hoop’, waar deze nog steeds functioneert.
Op de plek van de molen in Amersfoort is nu het parkeerterrein tegenover de Pets Place.
Jan Nefkens was niet alleen molenaar maar ook ondernemer, zo begint hij aan zijn carrière
verandering in 1878 en gaat o.a fietsen en typemachines (Adler) verkopen.
Tevens begon hij een reparatie inrichting (garage) voor automobielen.
Zijn eerste auto was van het Franse merk Dion-Bouton.
Verder waren het de eigenaars van de Graham-paiges, Adler en Peugeots zijn klanten.
Ruim een eeuw beslaat de geschiedenis van de ondernemersfamilie Nefkens in Amersfoort.
Die ook een belangrijk stempel heeft gedrukt op het particulier en openbaar vervoer.
Nefkens veroverde eind negentiende eeuw een positie als marktleider in de rijwielhandel met topmerken als Adler en Simplex.
Zijn zoon Henri professionaliseerde het bedrijf en richtte zich uiteindelijk volledig op
‘automobielen’, dankzij de samenwerking met het Amerikaanse General Motors.
De NV Henri Nefkens voerde merken als Chevrolet en Pontiac.
Opvolger Piet slaagt er vervolgens in de continuïteit van het bedrijf te garanderen tijdens de Tweede Wereldoorlog en tijdens de wederopbouw groeit het bedrijf gestaag door, vooral door het merk Opel.
Vanaf 1966 neemt Pon’s Automobielhandel zijn losplaats aan de lijn in Leusden in gebruik.
Dit deel van de spoorlijn wordt ook wel de Ponlijn genoemd.
Hier rijden nog vrijwel elke werkdag autotreinen vanuit Duitsland naar importeur Pon.
Bij station Woudenberg-Scherpenzeel had Peugeot importeur Nefkens ook een losplaats voor auto’s, die zijn hier in 1992 mee gestaakt.
Het voormalige bedrijfsgebouw aan de Utrechtseweg uit 1969 is een gemeentelijk monument geworden.
Het werd ontworpen door Gé Pothoven voor het Amersfoortse autobedrijf Nefkens en bevatte een autoshowroom en benzinepomp op de begane grond met daarboven kantoren.
Door zijn L-vorm en voorplein maakt het gebouw als vanzelfsprekend een uitnodigend gebaar naar de stad.
Met zijn eenduidige grille van betonnen gevelkolommen is het een toonbeeld van het
optimisme waarmee veel gebouwen in de jaren 60 werden opgetrokken.
Tegelijk zoekt het gebouw met zijn expressieve bakstenen kopgevels aansluiting bij zijn meer traditionele buren.
Tegenwoordig is het voormalige bedrijfsgebouw getransformeerd tot ‘Het Nefkens-gebouw’.
Nu is er ruimte voor 31 woningen, waarvan 24 koop- en 7 shortstay-appartementen.
Aan het L-vormige van gebouw zijn twee penthouse-verdiepingen toegevoegd.
Middels een onderdoorgang en vergroening is het gebouw bovendien beter verbonden met het achterliggende park.
De balkons en terrassen zorgen ervoor dat de voorheen inactieve parkzijde nu tot leven komt.
Een goede herbestemming van het zo bekende gebouw.
Bovendien verzorgde men decennialang het openbaar vervoer in de alsmaar groeiende stad.
De keuzes, producten, marketing en commerciële successen van deze drie generaties zijn
beschreven tegen de achtergrond van Amersfoort en opkomst, bloei en toekomst van de auto.
In 1976 en 1987 werden de activiteiten flink uitgebreid, met de komst van een
schadeherstelbedrijf en een leasemaatschappij.
In 2001 neemt PGA Motors, tegenwoordig Emil Frey Nederland, Nefkens over en valt het doek voor het familie bedrijf.

korenmolen de ‘Gunst’ gelegen op de hoek Daltonstraat, Leusderweg.


Nefkens garage en rijwielhandellaar.

Het openbaar vervoer verzorgt door Nefkens.

Het voormalige bedrijfsgebouw aan de Utrechtseweg uit 1969.